کیاسه – اشکور

کلمات و اصطلاحاتی که در کیاسه استفاده می شود

در بیشتر کلمات از صداهای بین فتحه وکسره وضمه استفاده می شود  . هموطنان عزیز از علمده مازندران تا رضوانشهر واشکور ودیلمان ورودبار قزوین و کوهستان های مازندران می توانند این کلمات را با کلمات مورد استفاده خودشان مقایسه کنند . البته کلمات باز هم اضافه خواهد شد .

مکان وزمان و غیره  : بیلینگه – سرماره – سره – وراور –  دشته پیش – سرجیر – سرجور – جور – جیر – بون دکه – سردکه  – کر – وراورتریشه – چر – چورره – ماواته – چاک – چور – درالک – گوده بن – روخونه – روخونه لک  – نار – سرپس – جو – دره – دره کول – بیگه – تاک (زمین برامده یا مقعر ) – توکال – توکالی توک – توک – سو (افق) –  -شانسر – شانسردیم – چیمالیم – من تنیفی – تیرلنگه –  شپل (بیراهه اما مستقیم سرپایین  ) – لوجین – لوک  – کیل (جوی آب لوبیا وغیره) – نار –  سیاره – پورد – ریز – اسیه – پالفه – چپر – کشکال – موسرا – گاچه – پسین – دار – صف – درچه – در – در کورره – کادون – اوندیم – ایندیم – مند – مندول – پالفه بن – زور – زورصفه – سل –   ……….

 عمل وشغل : کشبندی – وربندی – هوریک –    بون گیتن ( چونه گرفتن ) –  آب میراب –  دس داره زن – گرکن شون – علف دپیچ – چاربدار – پالون دوج – خاش وگیر – مال گالش – گوسوند گالش – گاوگالش – کولوگالش – ولگ ایجن – درگززن–- ود بزن – وابیلاشکن – ورچمسن – گنسن – گردناگیتن – گرداگیتن – فلاکن – فچمسن – آلوکش – خوتن – کوناسه  – ورسان – یله دان – دومبره – ویسکین – چبلادن – ماسه زان – واگیتن – درشون  – دوشتن – فودوشتن – والیشتن – دبیشتن – هاروندن – نال گودون – وامیشتن – تشک – جونه شیر – سینه آو – گرئکتن – وچردن – هرگنتن – درگنتن – وارگنتن – واخوشتن – هکرن –  وکرن – هگیتن – هنیگیتن  – دئن – گیتن – هاشوردن – دوشورووشور  – ویگیتن – فیچین – فرتن – هئن (خرید ) – تم زئن – درجئن – دازدرجن – واکرن – رم گودون – هکتن – دکتن – هگرسن – دگرسن – وگرسن – دراغن – فشلدن – وگاردن – دبین(برش) – هاپاتن – کونگوریشه – سینه آو – گرئدئن – گرئکتن – – واز – پیشکیلی واز – النگه – فوخوتن – دوخوتن – واخوشت – واز گودون – وازه گیتن – شادی شلنگ – کولاگیتن – وربندی – گرداگیتن – دس کوتوم – بچاس – فلخ فلخ -پاسن – پیراسن – دوخوس دوخوسه – دوی دوی بازی – بوخوشت – دوخوشت – بپرست  – دپرس –  هرگنتن – درگنتن – ورگنتن – پیچاخوردن – واز گودن – نیشتن – گردپاچه – دوزانو – بنه – بوشو – بومورد – دومورد – پی بوگود –  ووسوس – دوسوس – ووسونن – ……….

 اشیا : کلند – کولونگ – داز – بیل – داره – درگز – چوگوش – اره – تیشه – گاجیمه – جت  – گادار – لافند – ونده – بولو  – دومه – دس کلنده – قند شکن – قندلاک – ایسکوم – نلیمکی – کاسه – پیاله – قاشق – تاس –  تینچه – گمچ – چنگال – لولون – دس آولولون  – چپی – صفه  – کولاکوت – مشماچو – شونه میک – دوک – تشی – کیل– کیلی – قوفل – تور(تبر) – قیاسه  – پالون – تنگ – پالون پشتی – زور (پهن) – نال – سینه بند – جل تنگ – رونکی – کفل پشتی –  اوسار – گولونه –  روحی  – چیری – قاودون –  قاولومه  – لله(چراغ لوله) – دوشون – ماس گوله – مرس گوله – پاوزار – چکمه – گولوش  – خویه – بیل  –  لیها – کوم – الک – غلبال  – خرمن – کا– کولوش – پالفه بن – فل  – کیشخال – تارو – آفتاوه – تهر – مرس – بوم کو – گاره – وروند – خلات  – پایه – آجار – فیپیرچ – لور – سرج – نون – دیماشور  – لاک – قاو سینی – مجیما  – انمه – تندور (تنور)– بله گیت –  سولونگه – دس پیته – پینه – ارد – آسوم – ماشه –  کله(اجاق) – شوش (چوب گاورانی) – کولاکوت – مشماچو – چرک – چرده – رت –  بور – گرد – هیمه  – هیمه چوله – تلاشه – لیاره هیمه – بوسوت – نوسوت – ورک – پوسه هیمه – هیمه کولبار – دس پیته – چرده – تندورخال – تندور – دیماشور – بون – تندورسون – لاک – کولاس نون – کماچ – باریک نون – انمه – ور بومار – وییس – کرچنه – بل – خولاسوت – سولونگه – ماشه – توتوراپی – کله – دو کله – دوخوشت – پو – ورف – تکر – بورون – تارمی – شی – تووار – تله – گراچ – تله بن – تله لوک – لوک – سرسنگ – بونه سنگ – تیف – تل – شور – شیرین – پوش – باقلاپوش – هپاتن – کچک – کونوس گچک – ……….

گیاهان : گرکن- فندق- قیسی- سیب – حسی- زردهالی – خرماهالی – قزوینی هلو – سنگورهلو – بورهلو  – هربو – هسی – بورهلو  – خوج – گلابی  – آلبالو  –  گیلاس –  کول کوم  –  کلم –  کونوس – تلیک – میالسک – میارخ – توج – سیاهلو – کوفی – خونمارکوفی – مکابج – آشتالو – قیسی –  سرخ بادنجون (گوجه ) – سیابادنجون – بولوش – تادون – واش (علف) – جعفری – هیل – گرزنه – پلوم  – گون – دارچچ – کوسیره – منده – ریواسک – – چیچیم – مرزه – گدابنه – شلتره – کرک چره – اسب سمه – گندم واش  – عاروسه – گرزاگوشه – سوروف – چوروم – پوپه – کورموشینه – خاک سلیمه – ماس گوله – سیر – پیاز – کوماگوش – شال توس – توسومبو – کرک لنگه – ژنگ – پیییز جو – بهار جو – گندم – گندم واش – مالی (گندم نارس )– جیرینگ جیرینگه – موشین – داروینجه (صمغ) – مرجو – کگج – تلارو – تارو – گندم واش – منده – آلش – کرویه – پولوم –  راش – ا ج – ایسبی – وی – لی – تبریزدار– شرم – مازی – گیل مازی – تل مازی –  – سیاشرم – ایسبی  – ولگ – توسه – پلاخور – بور – بوله – اشکر – گوده – داروینجه – خوشکه – ……….

کوماگوش کیاسه

جانوران : ویه (موجودات زنده کوچک) – سوبول – سوبوج – ریسکه –  – ساس – دودوم – ملجه وچه – دم کولانه – زلزله – شق سوبول – کارتنگ –  مارمئن دوبود – کون سوکونه – پوتار – کلم – سویت         کلم – اجیک – وجه زنه – چچن ویه  – سرخ کلم – نماز بین – مگز – عسل مگز – سیفتال – کورمگز – خرمگز – ماسه مگز – لل – وجه زنه – بوکن ویه –   شیطونه – جند اسب –   گوگاردن –  خرکلاش – جوجار – قورباغه – کرچنگال – مار – افه  مار – جعفری مار – خاکی مار – کولوروب – کرماره – آتشی مار – تیرمار – پلنگه مار –  گرزه – گل – پیچه شال – شال – زربانوکه – لو آس – پیلا پلنگ  – وش پلنگه – فوره – قژقه – خوک   – خوک کوله – خرگوش – شوکول – ورگ – جونور(حیوان وحشی ) – ریاب – ملیجه (گنجشک ) – کول کافیس – جوملجه – جین جیره – کولکافیس – دونبلاسکن – حاج حاجه – کل خمسک –  پوشازنه – ولگه موجه – کوه ملجه – هفت رنگه  – زرد ملجه – بادکوین زنه – واشک   – کشکرت -دارتوک زنه – کوربی – وشم – زرج – کو که – رابشکن – قراقوش – دال – قراب – کلاچ – سیاکلاچ  – لوراب خوره – سگیته – جسکن – کشه – سیاسرت – شونه بسره –  دال – گیژگال – سرخ دمه – قوش – آلو – قمری – کبتر – کوربی – بیلی –  گاو – گاوگوره – کولو – دوموس  – کل دوموس – کارمیج – ورزه – کرک – کولوشکون  – سک – ملی  – توله – پیچه  – پیچه کوته – تله – جیجه – کاتک – تلاکوته – تولوم – الاغ  – درازگوش – الاغ کره – گوسوند – نرپارینه –  بز – گیاره – بزبچه – وره – توسونگال – بول بوله – بلبل — پلنگ – کون سوکونه – ریاب – زولو –   ……….

خرکلاش کیاسه

مربوط به انسان وحیوان : دوش کول – مچه  – وزینگه  – بالسکون – آل کش – مارمو- شله رون – چول – کش (ادرار) – تس – چس – گوز – رئن – لولی – هوالولو – آل کش – چچ – مرگ ویرگه  – کشه بن – چیکال  – چیک – گیج گیله –  کتیر – دشکه – سیسه – بوک – پوزو – ففه – پوس – نینه – چکن – میزدون – کشکه – زال – خاش – چکن – کشه – گاز – کله انگشت – سپرئ – موت – مچه – پوزه – میجیک – فوکوله –  –  خیک – قلمه  – کشه – غلت – گوره – بورمه – اشماره – چیک لنگ – وژگر- وینه پره – اسکجه  – وینه لوکه – وینی – دیم  – دماغ لوکه – فرن دماغ  – دماغ زک  – وینه زک – گادار دماغ – گمچ وینی – جیک چوشم – سگ چوشم –  گاوچوشم  – فر-  سلک – آرما – چکره – متوره –  کل فه – دیم – ناک – نی نه – بئلیس کن – کله انگشت – قورتنگ – شوقوم –  دوش کل – می جیک  – زیه – سنده – رخ  – رخن – گو – چوچه  – ویزگه – جعوه – گولوخمه – ژپیر – زرچله – دغمه – دود – خول کیل – گاوزور  – کرکاگو – جیرناکتال – جورناکتال – تور- توک – پاتوکالی – پو – دیماجور – کوندیم – دومبوره – یه لنگی – پوشه – دس پوشه – پسا – پیشا – تک – پیله – واق – واقابو – آلنگ – زرچه – – مرکه – زنکه – وچه – خاخور – برار – ابرار – ادای جون – لاکو – وچه – پی یر – مار – ادایی – عمه – خال جانی – عاموجون – عام پسر – عمه پسر – پیلابابا – آجون – پی یر – مار – پیلامار – خاخور – برار – گارش – صبر – خفه – فشکس – دشکس – گولو خمه – شول – هنک (شوخی بی مزه ) – لوچا – بودون – تومون بودون –  تونووکه – زیرشلوار – قبه – جیرقده – کوله – قیش – جوروف – کش پیرهن – چلمی – لر – آزاری –  گولوخوممه –  پلنگ لیر   – الاغ ساره – سک لاو  – ریاب مورغونه – ریاب پوش – قورباغه سل – سومولدوقه – گیاره ـ لافندسری ـ ماتشکه ـ گورونه ـ چبلادن ـ زاغه گیتن ـ  ……….

چیزهای تخیلی : یه لنگ – سیاگالش – نفته خیک – جند – جندی مار – جندپری – توراری شیخه – دربیش – چوچوراسک – یه سردوگوش – دیو – گورکن – 

غذا : پله – نون – جوونون – کماچ – کولاس – باریک نون – انمه نون – سرج آو – ترشه غله – باقله پله – گرکن ترشی – بادنجون کباب – بادونجون قاتوق – سبزی کوکو – مورغونه دشکن – بوپوته مورغونه – سبزی ترشی – ترپیله -کوفی – کوفی تره – هلوایی ترک – ماملکه – پیاز آو – آو غوره – هلو آوه – تره – منده پله – پنیردبیج – وابیجکه – دبیشته گوشت – گوشته قاتوق – گرکن کباب – آلوقیسی قاتوق – کلاپاچه – نون درجه با دو – دوراغ – لور – پنیر– شیر – کره – دو – کشک –  کیال – ماس – کره  – پته دو – کشک – شیر آش – جعفری آش – گندم آش – اردله آش – ببیشته گندم – هربو کول – هسی کول – کولچه نون – سیب زمینی تره – کوفی تره –     ……….

غیره : چیک – پک – قق – من – وجه – آلش – قدم – مورغونه (واحد وزن ) – دوخاله – دوخاله بار – بون – سر – سربن – سرپس – آو بیگه – براور – بی سون – بنه – بوخوت – خاواشو – کوناسه – لالیم – بونازن ( آتشگیرانه ) – هچی – هچی بیچی – خوجیر – بوم – بوم کو – بوم سر – لایه – آولایه – بالون –  لوس -لیسکه – دارگم – دارلاپی-  نوم فکت – کوفتی – جزام بگیت – داغ تشک بگیت – ول (کج ) – پیته – پیتاله – دپیته – فیپیته – هلیج والیج –  قراچه – کلچیک – ماس تهر – دوشون – تال – چیری – کت – براسر – مالگه – کوروس – ولگ دار – علف دار – بز تلابن – کتره – ملاقه – پوتون – بوپوت – نوپوت – دبیشتن – مرس گوله – لولون – آفتاوه – تونگ – پلابونه – قاتوق – دونوس – نودونوس – نوشتوووس – بوشتوووس – نوخورد – بوخورد – نیارد – بیارد – بزه – نزه – بنی ویشت – ننویشت – نوشورده بو نوشوبو – نومابو – بومابو – بکلانی – نده – هده – دکلان – دکلسانه – هکره – بهی  – نهی –  ننابو – بنابو  – ندابو – بدابو – ووتون – دوتون – دوته – سق – پاچال – جفتک – دونوس – حیسابو – توار  – سنگ تله – تلاشه – تشک – تول – ترید – بال تلیف – فلخ فلخ – پاتوکالی – پیلاکوت – پسین – پوزی – پیته – براوری – سرپس – بور – بی سون – بورون – تومون بودون – بوله – ایجن – آلنگ – اشکر – آسوم- گارش – مندول – مندیل – لالیم –  ووسوس – ویسکین – زیبیل – تاروزیبیل – کبریت چوله – میجیش – خومته –  بوناگیتن – سراگیتن – فشلدن – سرگیتن – توموناگودن – چفته – فیپیچانئن – والاگودن – دپیتن – دوبوستن – جیرگیتن – جورگیتن – فتاشتن – پساکونا – پسپسی – اییندار – اویندار – ویلاچ –  ………  

 اصطلاحات  : گاودکته بازار – چوسه بعداز ظهر – خوک گو – کولونی مئنی خر – یه روز در میانی    عاروس – یه لنگی – ای ورزه – سومبوسوت – خا لو خاخورزه نشناسه  – سک خو صاحابه نشناسه  – آدم وا خور جوهر بداره فوگوده جوهره باد بره  – آی گیل کوته – پیلاکوت – از پشت شیر شال کوته به عمل هه – از پشت بلبل کولکافیس به عمل هه – تی سر قسم – جونی می آبرار – جونی ادای جون – جونی می آجون – ازا داری توکه زنه – خاش والیس – گرزه واز کنه – کلاچالی گرد هواشون – فلانی کله دو کنه – او وربنده زنه – پله نوخورده – شله پله بوخورده – اونی تله پایه توک مورغونه کنه – تی وشم خونه ؟ ( اوضاع بر وقف مراده ؟ ) – هوا چورره کنه –  خبربری ملی – ورگ چرم – بالنگه قرآن خونه – ویله موج –   خاش والیس – غارکونه کونیشته کلاپشت چی خوره گرزاگوشت – بازی فوسوس –  شادی شیلنگ – خویشی هرگز خوشی نوبه –  اووقتی زوروالانی عقل – گرنه بوز سرچشمه آوخوره – تی چکه دپیچ – تی تومونی قوزه چاکون – گودگوداکون نشان دان –   ……….

ادامه خواهدداشت….

نظرات :

نیما

سه شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۲ ۱۱:۱۸

سلام بر استاد
استاد نمیشه معنی هر کلمه رو جلوش بنویسید

پاسخ: وقت کردم می نویسم ولی براساس توضیحی که در بالا دادم فعلا برای  گیلک زبان ها کاربرد دارد